Khi xã hội ngày một hiện đại, các bà mẹ thời 4.0 cũng dần nhận ra được những sai lầm trong cách nuôi con của người Việt. Những cử chỉ chiều chuộng và quá bảo bọc trẻ con khiến cho các bé khó có thể tự lập, kĩ năng sống kém và đặc biệt là người làm cha mẹ cũng rất “đau đầu” khi xử lý những rắc rối của con. Nhưng người phương Tây thì ngược lại. Cách dạy con của người Mỹ là một điều đáng để chúng ta học hỏi!
Bí quyết về cách dạy con của người Mỹ chỉ gói gọn trong một vài nguyên tắc dưới đây. Hãy cùng tapchinhabep.net học cách ứng dụng nó trong cuộc sống của bạn nhé!
1. Cách dạy con của người Mỹ – Dạy con tự lập
Đối với người Việt:
Theo chính sách kế hoạch hoá gia đình, ở Việt Nam mỗi nhà chỉ nên có 1-2 con, dần dần được nới lỏng và được phép sinh con thứ 3. Tuy nhiên, so với ngày xưa thì 2-3 con vẫn là ít. Chính vì ít con cái, nên bố mẹ lại càng có xu hướng chiều chuộng, bao bọc các con một cách quá cẩn thận.
Chúng ta luôn nghĩ, trẻ con là một “sinh linh bé nhỏ”, “nó còn nhỏ thì biết gì”,… và cần được sự chăm sóc, bảo vệ chu đáo về mọi mặt. Nhiều khi con đi học mẫu giáo, thậm chí vào lớp 1, lớp 2 nhưng vẫn không thể tự đi giày, thay quần áo. Thậm chí không thể tự đi vệ sinh!
Đây không phải lỗi của trẻ. Mà chính là nằm ở sự chiều chuộng và bảo bọc quá mức của các bố mẹ. Từ việc bảo vệ con, bỗng nhiên bị biến thành cách dạy con trở nên phụ thuộc vào bố mẹ.
Đối với cách dạy con của người Mỹ:
Khác với bố mẹ Việt, người Mỹ luôn cho rằng cần phải rèn luyện tính tự lập cho trẻ từ tấm bé. Điều này không những giúp trẻ độc lập hơn mà còn là điều kiện tốt để trẻ phát triển về sau này. Đồng thời, việc trẻ tự lập còn giúp ích được cho người lớn.
Ngay từ khi trẻ một tuổi rưỡi, họ đã bắt đầu dạy cho trẻ các kỹ năng tự phục vụ bản thân. Một số kỹ năng cơ bản thôi cũng đủ giúp bé phát huy ý thức tự lập, ví dụ như buộc dây giầy, mặc quần áo, đánh răng… Đó là lí do dễ hiểu khi chúng ta thấy mẹ Mỹ nuôi con nhàn hơn mẹ Việt.
2. Cách dạy con của người Mỹ trong ăn uống
“Nỗi khổ” của các bà mẹ Việt khi cho con ăn
Ở Việt Nam, việc làm trò để ép trẻ ăn là một điều rất thường gặp ở phần lớn các gia đình. Khi bé nhất quyết không chịu ăn, các bà mẹ Việt thường sẽ dùng mọi cách để ép con ăn cho bằng được. Chúng ta thường cho rằng việc bỏ bữa là không tốt cho trẻ, vậy nên phải ép chúng ăn thật no và đúng bữa.
Đôi khi, chúng ta phải pha trò, cổ vũ để bé ăn. Lâu dần, trẻ sẽ hình thành nên thói quen ngậm, thậm chí phun thức ăn vì thực chất chúng chưa hề đói! Tệ hơn, khi bé lớn hơn và chúng ta bắt đầu ra điều kiện, nếu chịu ăn thì sẽ được mua cái này, chơi cái kia,… Đó là khi bạn đã dạy con bạn ý thức “ăn miếng trả miếng” không hề tốt một chút nào!
Ngược lại với chúng ta, ở Mỹ, họ không hề ép buộc con cái.
Họ cho con được ăn cùng bữa, cùng thực đơn với các thành viên khác trong gia đình. Ngoài ra, khi con đã không muốn ăn, họ sẽ không ép. Để trẻ tự ăn khi đói là một thói quen tốt cho hệ tiêu hoá của bé. Không phải khi nào “nhồi” đủ thứ dinh dưỡng vào cơ thể cũng là tốt cho bé.
3. Sự khác biệt trong dạy con thói quen ngủ
Bố mẹ Mỹ thường có quy định rất nghiêm về giờ giấc cũng như thói quen ngủ của trẻ. Nếu bố mẹ Việt Nam hay tạo cho con các thói quen như trẻ phải được nằm võng, bế đu đưa, ngậm ti bình… mới ngủ thì mẹ Mỹ lại khác. Họ không đồng tình với cách làm này vì như thế sẽ tạo thói quen xấu cho con. Khi con lớn hơn sẽ rất khó học lại những thói quen tốt.
Ở Việt Nam, trẻ đến cấp 1, thậm chí cấp 2 vẫn còn ngủ chung giường với bố mẹ.
Đa số là đứa con đầu sẽ tách ra sớm hơn để bố mẹ có em bé mới. Nhưng, những đứa trẻ sau sẽ ngủ cùng bố mẹ càng lâu. Đôi khi có những người để con ngủ cùng cho đến tận cấp 3. Họ cho rằng việc này giúp làm tăng tình cảm mẹ con, giúp bé an toàn và không sợ hãi khi ngủ một mình.
Ngược lại, trẻ em Mỹ tự ngủ một mình từ rất sớm.
Khi mới bắt đầu ngủ một mình, các bé cũng khóc vì chưa quen và muốn được bế, được ôm, được đung đưa để giúp đi vào giấc ngủ. Trong hoàn cảnh này, nếu mẹ Việt vội vàng vào chạy ôm bế con thì mẹ Mỹ lại thản nhiên để con khóc như vậy trong vòng 5 phút sau đó mới chạy vào phòng vỗ về nhưng tuyệt đối không bế con lên, bởi vì bé cần học được cách tự ru mình vào giấc ngủ.
Trong giấc ngủ, nếu con bị thức giấc thì sẽ thế nào? Nếu là chúng ta, bạn có thể sẽ chạy ngay vào giường, cho bé bú ti, vỗ về và ru bé đến mỏi cả tay để bé ngủ lại. Tuy nhiên, người Mỹ họ không như vậy, họ cho rằng đây là thời điểm quan trọng để trẻ tự học cách tự cho mình chìm vào giấc ngủ.
4. Không gật đầu vì tất cả các đòi hỏi của con!
Đây là một trong những khác biệt trong cách nuôi dạy con của người Mỹ so với Việt. Đôi khi, các cặp cha mẹ người Việt luôn chiều theo ý con, muốn gì được nấy. Điều này khiến trẻ có tính ích kỷ, học đòi và sinh ra tính “có voi đòi tiên”.
Ngược lại, mẹ Mỹ khá lạnh lùng và vô tình trước mỗi đòi hỏi của con. Khi các con muốn một thứ gì đó, họ phải cân nhắc nếu đó là điều cần thiết, hoặc là thời điểm thích hợp thì sẽ mua cho con.
5. Kỉ luật: Không hề có đòn roi
Quan niệm “thương cho roi cho vọt” vẫn còn in sâu trong ý thức của nhiều ông bố, bà mẹ. Việc đánh đập, thậm chí chửi bới, quát nạt trẻ và cho rằng đó là cách trẻ “trả giá” cho lỗi lầm của mình không hề tốt một chút nào! Đôi khi, việc đánh đập con khiến cho trẻ đôi khi nhận lỗi vì quá sợ, chứ chưa chắc đã nhận lỗi vì thực sự biết lỗi.
Còn ở cách dạy con của người Mỹ thì như thế nào?
Cấm túc
Cấm túc là phương pháp phạt phổ biến nhất được sử dụng tại các gia đình Mỹ. Mỗi khi con mắc sai lầm gì, các bà mẹ sẽ không cho con ra ngoài chơi, yêu cầu con phải ngoan ngoãn ở nhà. Thời gian bị cấm túc sẽ phụ thuộc vào mức độ phạm lỗi mà con gây ra.
Dù trẻ lớn hay nhỏ, một khi đã mắc lội đều bị cấm túc. Đi kèm với việc cấm túc, các bà mẹ Mỹ thường yêu cầu con làm việc nhà để “chịu phạt” vì lỗi lần mình đã gây ra. Sau mỗi lần như vậy, không chỉ giúp trẻ hối lội mà còn rèn luyện cho con biết tự làm việc nhà.
Cắt tiền tiêu vặt/ Tước bỏ những thú vui, sở thích của con
Ngoài hình thức đó, bố mẹ Mỹ sẽ thẳng tay cắt tiền tiêu vặt của trẻ khi chúng mắc lỗi. Nhưng, bù lại, họ biết cách động viên khuyến khích con bằng cách cho con tự làm việc nhà và trả công theo đúng mức độ làm việc của con.
Đối với các bạn nhỏ, tước bỏ những thú vui, sở thích của con khi con làm sai còn hiệu quả hơn là dùng đòn roi. Những “đặc quyền” mẹ tước phụ thuộc vào từng sở thích cụ thể của con, đó có thể là không cho xem tivi, dùng máy tính, đi chơi nhà hàng xóm…
6. Tôn trọng ý kiến của con
Một điểm khác biệt lớn giữa cha mẹ Việt và cha mẹ Mỹ nằm ở sự tôn trọng ý kiến của con cái. Bố mẹ Việt luôn nghĩ “con còn nhỏ nên không biết gì để có thể can thiệp vào mọi việc của gia đình”. Chính vì ý nghĩ có phần cổ quái đó, hầu như trẻ Việt luôn bị áp đặt theo các ý kiến của bố mẹ. Ngay từ việc chọn trường học, hay những sở thích, ham muốn của mình, trẻ cũng phải chờ đợi sự phê duyệt của người lớn.
Trẻ Mỹ thì khác, các con được phép đưa ra ý kiến cá nhân và luôn nhận được sự tôn trọng của người lớn. Không những vậy, bố mẹ Mỹ cũng có một hành vi tốt mà chúng ta nên học tập đó là luôn luôn hỏi ý kiến của con trước khi làm bất cứ một việc gì. Điều đó cho thấy họ luôn coi trọng và nhận thức rõ vai trò của con cái trong mọi việc.
7. Cách dạy con của người Mỹ trong giáo dục
Bố mẹ Việt luôn thực thi chính sách nghiêm khắc, cấm đoán, ép buộc trong chiến dịch giáo dục con cái. Chỉ vì lo lắng cho con một cách thái quá, các mẹ sẵn sàng can thiệp vào mọi hoạt động của con, thay vì cho con được tự do làm theo những điều mình thích thì chúng phải sống và lựa chọn dựa trên ý kiến của bố mẹ.
Điều này khiến các con không được tự do sáng tạo và khám phá những điều mà mình mong muốn. Dần dần, khi lớn lên, trẻ không biết thực sự mình thích gì, giỏi gì, và nên làm gì. Thậm chí đến khi đã đủ tuổi trưởng thành (18 tuổi) vẫn không thể tự chọn một trường đại học phù hợp với mình. Vì chúng đâu biết được sở thích, sở trường của mình ở đâu!
Bố mẹ Mỹ thì khác, họ dường như lúc nào cũng sợ việc cấm cản con cái sẽ hạn chế sự sáng tạo của chúng. Thế nên, họ để con cái tha hồ tung hoành, làm bất kỳ những điều gì chúng muốn. Với cách giáo dục thoải mái này, trẻ con Mỹ sẽ có nhiều cơ hội được thể hiện cá tính cũng như được va chạm với những điều mà bản thân mình thích.
Không những vậy, việc được tự do tung hoành, vui chơi sẽ là điều kiện tuyệt vời để trẻ Mỹ được tiếp xúc với nhiều điều mới mẻ và thú vị xung quanh cuộc sống.
Lời kết
Nắm bắt được 7 điều cơ bản về cách dạy con của người Mỹ, bạn đã có thể áp dụng để nuôi dạy con cái của mình rồi! Đừng cho rằng việc dạy như người phương Tây khiến cho trẻ xa lánh cha mẹ, ít có tình cảm với bố mẹ. Điều đó là hoàn toàn sai lầm!
Để con cảm thấy mình được tôn trọng, được tự do sáng tạo, học cách tự lập từ bé là những đức tính quan trọng. Trẻ sẽ tôn trọng lại cha mẹ của mình, đồng thời có điều kiện để phát huy tối đa năng lực và kĩ năng của mình.
Chúc các bạn thành công!
Quỳnh Trang
